[60] “Om zwart linen doec te verwen. Recipe een tonne vol scorsen of eyken of elsen scillen of basten, ende een ketel vol sliips uten slipsteen, ende een deel hamerslach van yser, ende menget dit totten voirs. laken, dan neemt scoen, claer water, mer regen water is best, ende doet daer in .x. of .xii. scuttel vol zemels, ende laet die een goede wiil zieden, ende oec so moechdi daer in ziede(n) een deel rinde, ende alst een goede wiil ghesoden is, so latet scoen claren of ende cleynset, ende giet dat water op die materie, ende laet dat so staen, ende latet op den bodem bliuen omtrent een hantbreet dick. / Ende dan neemt een heef deech of deysem van roggen deech die zeer suer is, hoe zuerre hoe beter, die een pont weget, ende dan neemt .1. coelsche quartier bier aziins die zuer is, ende mengetten mitten heef deech al cleyn, ende dan so doet een deel daer of op die materie die in die tonne bleef, ende dan weder vanden heefdege daer in, dan so giet dat water daer weder op dat ghi of ghecleynet hebt. / Ende als ghi hier mede verwen wilt, so suldi uwen doec daer in steken, ende trecken wt, ende wringen weder wt, dit suldi so lange doen tot dat zwart ghenoech is, dan suldi nemen een muls dat verwers besigen, ende sieden dat in loge ghemaect van hout assche, ende weet assche, ende ziedent, dan daer in so vergaet hem die roke van der voirs. verwen ende wort noch zwarter. Ende wildi wollen laken hiermede verwen, so selmen esken scorse nemen voer elsen. Item wat verwen dat ghi dus verwen wilt, dat seldi eerst nat maken in water ghesoden mit aluyn ende mit tarwen zemel,” anonymous manuscript, Collection of alchemical, technical, medical, magic and divinatory tracts (Miscellanea Alchemica XII), London, Welcome Library, MS 517, late fifteenth century, fol. 248v, https://wellcomelibrary.org/item/b19643159#?c=0&m=0&s=0&cv=502&z=-0.1547%2C-0.0256%2C1.3472%2C0.9257, last accessed on 28 November 2020. Transcribed in W. L. Braekman, “Middelnederlandse verfrecepten voor miniaturen en “alderhande substancien,” Scripta 18 (Brussel: Omirel Ufsal, 1986), 55-56, nr. 66. Braekman’s transcription of this recipe and another one for black dyeing leather from the same source can be consulted in the Artechne database, https://artechne.hum.uu.nl/node/889749, last accessed on 2 February 2021.